Kontrola jakości to zestaw procedur mających na celu zapewnienie, że wytwarzany produkt lub świadczona usługa spełniają określone kryteria oraz wymagania klienta. W procesie kontroli może uczestniczyć zarówno audytor, jak i kontroler jakości. Jakie są ich role? Czy istnieją różnice w ich obowiązkach? Na te pytania odpowiadamy w dzisiejszym artykule.

Czym zajmuje się kontroler jakości?

Kontrolerzy jakości pracują w różnych gałęziach przemysłu – od produkcji materiałów i komponentów przemysłowych, aż po produkcję żywności. Odpowiedzialni są za sprawdzanie ostatecznego produktu (robi się to w celu znalezienia ewentualnych wad, zgodności ze specyfikacjami i zewnętrznymi wytycznymi). Jest to rola wymagająca znajomości procesów produkcyjnych.

Kontrolerzy jakości są zazwyczaj częścią zespołu produkcyjnego, na co dzień prowadzą ewidencję wadliwych elementów, wykonują bądź zlecają naprawę a następie ponowne testowanie, które kończy się akceptacją lub wycofaniem produktu.

Najważniejsze zadania kontrolera jakości to:

• Przeprowadzanie testów i ocena produktów – kontrola przeprowadzana jest zwykle w warunkach przemysłowych lub magazynowych. Kontroler może testować części lub produkty przy użyciu różnych technik, sprawdzając, czy są zgodne ze specyfikacją oraz przeznaczeniem.
• Identyfikacja wad produktów – kontroler jakości odpowiedzialny jest za zidentyfikowanie wad produktu lub potencjalnych problemów oraz określenie, co należy zrobić, aby rozwiązać problem.
• Zgłaszanie problemów – kontroler prowadzi również szczegółowe zapisy dotyczące wad produktu lub problemów występujących podczas testowania. Te szczegółowe zapisy mogą pomóc zidentyfikować i wyeliminować powtarzające się problemy, ale są również niezwykle ważną informacją dla kierowników wyższego szczebla.
• Dokonywanie niezbędnych napraw – w niektórych przypadkach, kontroler jakości może być również odpowiedzialny za wykonanie niezbędnych napraw produktu. Jeśli konkretny wyrób ma drobną wadę, którą można usunąć, wówczas naprawa może znacznie zaoszczędzić czas i przyczynić się do ogólnej redukcji kosztów.

Czym zajmuje się audytor systemu zarządzania?

Audytorzy jakości monitorują jakość produktów lub usług firmy. Współtworzą procedury audytów wewnętrznych, przeprowadzają audyty oraz inicjują działania poaudytowe. Mogą być zatrudnieni w różnych sektorach, w tym w produkcji, przemyśle spożywczym czy IT. Audytor jakości może pochodzić zarówno z organizacji, jak i ze środowiska zewnętrznego – najważniejsze jest jednak to, aby w swojej pracy zachował obiektywizm.

Główne zadania audytora systemu zarządzania:

• Planowanie audytów wewnętrznych – audytorzy wewnętrzni planują swoją pracę na podstawie Harmonogram audytów przygotowywanych najczęściej przez Pełnomocnika ds. systemu zarządzania. Przed audytem powinni zapoznać się z jego celem, dokumentacją stanowiącą podstawę funkcjonowania danego obszaru, wynikami poprzednich audytów. Audyty mogą obejmować sprawdzenie produktu, procesu lub systemu zarządzania. Rolą osób, które je przeprowadzają jest potwierdzenie prawidłowości w funkcjonowaniu audytowanych obszarów oraz wskazanie miejsc, gdzie dochodzi do niezgodności.
• Przeprowadzanie audytów wewnętrznych – niezależnie od analizowanego obszaru, jednym z najważniejszych zdań audytora jest zebranie dowodów audytowych oraz ustalenie, czy spełniają ocenę kryteria audytu. Kontrola różni się od audytu między innymi  tym, że audyt bazuje na wybranych próbkach audytowych, podczas gdy kontrola zazwyczaj w bardziej szczegółowy sposób analizuje badany zakres. W trakcie audytu bardzo ważną umiejętnością jest zadawanie pytań i rozmawianie z pracownikami w audytowanych obszarach. Podczas pracy audytorzy ustalają, czy zebrane dowody wskazują na zgodność z kryteriami audytu, stanowią obszar do doskonalenia czy są niezgodnością.
• Dokumentowanie – po zakończeniu prac audytorzy sporządzają raport (rejestrują liczbę incydentów, niezgodności i miejsc, w których zidentyfikowano problematyczne obszary). Raport zawiera również wskazówki dotyczące usprawnienia procesów w celu uniknięcia dalszych problemów. Takie podsumowanie jest następnie prezentowane kierownikom wyższego szczebla.